Ο φίλος μας, ο Έρικ Καρλ
Της Ελένης Κορόβηλα
Ο λόγος που η καλλιέργεια της αισθητικής αγωγής στα πολύ μικρά παιδιά είναι μια σημαντική διαδικασία που δεν πρέπει να παραμελείται μπορεί σχετικά εύκολα να γίνει αντιληπτός κρίνοντας και μόνο εκ του αποτελέσματος. Τα παιδιά που εισάγονται στη σχολική ζωή μέσα σε τάξεις γεμάτες χρώμα, διακοσμημένες με έργα που προκύπτουν τις περισσότερες φορές από τα δικά τους χέρια, συγκεντρώνουν πάρα πολλές πιθανότητες να ενταχθούν ομαλά και θετικά στο νέο περιβάλλον και να ανθίσουν μέσα σε αυτό.
Η χρήση από τους εκπαιδευτικούς της προσχολικής αγωγής αλλά και από τους γονείς βιβλίων τα οποία κεντρίζουν την περιέργεια, διεγείρουν τις αισθήσεις και καλλιεργούν την αντίληψη για το ωραίο και το αρμονικό προετοιμάζουν το έδαφος με τον καταλληλότερο τρόπο.
Από την πρωτοσχολική ηλικία, η επαφή με τα χρώματα, η αναγνώρισή τους, η αντιστοίχισή τους με υφές, γεύσεις, σχήματα, συναισθήματα αποτελεί εργαλείο προσέγγισης ποικίλων θεμάτων στην τάξη. Νηπιαγωγοί και δάσκαλοι κάνουν χρήση των πιο απίθανων αντικειμένων αλλά και των πιο προβλέψιμων, όπως είναι μια μεγάλη γκάμα έργων τέχνης.
Η περίπτωση του Eric Carle, του σπουδαίου δημιουργού εικονογραφημένων βιβλίων για παιδιά, αποτελεί ένα ξεχωριστό παράδειγμα για το πώς η μύηση στην τέχνη παράλληλα με την αφήγηση απλών ιστοριών με δυνατό και ξεκάθαρο μήνυμα μπορεί να είναι εξαιρετικά ευεργετική.
carle-eric-photo-official
Παίρνοντας τα πράγματα από την αρχή, ας μην ξεχνάμε πως ο πρώτος αποχωρισμός από το σπίτι και την αγκαλιά της μαμάς με κατεύθυνση το σχολείο είναι, όπως υποστηρίζει κι ίδιος ο Καρλ, το πρώτο μεγάλο τραύμα που βιώνει το παιδί, μετά από αυτό της γέννησής του. Λέει, λοιπόν, εξηγώντας τη βασική αρχή που διέπει το έργο του: «Και στις δυο περιπτώσεις εγκαταλείπουμε ένα ζεστό και ασφαλές περιβάλλον για ένα άλλο που μας είναι άγνωστο. Το άγνωστο φέρνει μαζί του το φόβο. Στα βιβλία μου προσπαθώ να μετριάσω το φόβο και να τον αντικαταστήσω με ένα θετικό μήνυμα. Πιστεύω πως τα παιδιά διακρίνονται από φυσική δημιουργικότητα και ικανότητα για μάθηση. Θέλω να τους δείξω πως το να μαθαίνεις μπορεί να γίνει εξίσου συναρπαστικό όσο και διασκεδαστικό».
Ο ίδιος δημιούργησε με το έργο του ένα πανέμορφο, πολύχρωμο σύμπαν όπου κυριαρχούν οι αξίες της φιλίας, της πίστης στις ξεχωριστές δυνάμεις και δυνατότητες που έχει ο καθένας, της αλληλεγγύης και του σεβασμού.
Ποιος είναι ο Έρικ Καρλ
Ο Έρικ Καρλ, παιδί Γερμανών μεταναστών, γεννήθηκε στις Συρακούσες της Πολιτείας της Νέας Υόρκης το 1929. Οι γονείς του, νοσταλγώντας την πατρίδα τους, επέστρεψαν και εγκαταστάθηκαν στη Στουτγάρδη όταν ο Έρικ ήταν 6 ετών. Έζησε τα χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στη Γερμανία όπου ο πατέρας του πολέμησε στον ναζιστικό στρατό. Πιάστηκε αιχμάλωτος από τον Σοβιετικό στρατό και, κατά τα λεγόμενα του Καρλ, όταν επέστρεψε στο σπίτι του το 1947 ήταν ένα ανθρώπινο ράκος. Η σχέση του με τον πατέρα ήταν βαθιά. «Ο πατέρας μου μού έδωσε πολύ λίγα υλικά αγαθά, αλλά το δώρο που μου έκανε τα σαββατοκύριακα ήταν πως πηγαίναμε μεγάλους περιπάτους και συζητούσαμε για όλα. Με αγαπούσε αληθινά και αυτό το συνειδητοποίησα πολύ, πολύ αργότερα». Ο ίδιος σε ηλικία 15 ετών αναγκάστηκε να εργαστεί για την κατασκευή της περίφημης γραμμής Ζίγκφρηντ, που διέτρεχε τη Γερμανία από την Ολλανδία έως την Ελβετία.
carle-at-workΜετά τις σπουδές του στη Σχολή καλών τεχνών Akademie der bildenden Künste στη Στουτγάρδη, ο Καρλ επέστρεψε στη Νέα Υόρκη το 1952, όπου για πολλά χρόνια εργάστηκε ως γραφίστας αποτελώντας άλλο ένα παράδειγμα νέου που κυνήγησε και κατάφερε να πραγματοποιήσει το αμερικάνικο όνειρο. «Έφτασα στη Ν. Υόρκη με τα φτωχά μου αγγλικά και μόλις 40 δολάρια στην τσέπη», αφηγείται ο Καρλ. Αν και είχε φύγει σε ηλικία μόλις 6 ετών από την Αμερική, από ό,τι φαίνεται πολύ καθαρά και στο τελευταίο του βιβλίο Φίλοι για πάντα (2013), διατήρησε πολύτιμες, τρυφερές αναμνήσεις από τα πρώτα ευτυχισμένα χρόνια στη χώρα που γεννήθηκε.
Ο 85χρονος σήμερα Έρικ Καρλ απολαμβάνει τεράστια φήμη. Κυρίως απολαμβάνει όμως την αναγνώριση και την αγάπη των μικρών αναγνωστών του σε όλο τον κόσμο που, με την παρότρυνση των δασκάλων και τον γονιών τους, εμπνέονται από τις δημιουργίες του και του το ανταποδίδουν στέλνοντάς του δείγματα από τις δουλειές τους.
Στο Άμχερστ της Μασαχουσέτης λειτουργεί μουσείο όπου το έργο του αποτελεί τον πυρήνα γύρω από τον οποίο αναπτύσσονται εκθέσεις, εκδηλώσεις και δημιουργικές δραστηριότητες, τόσο για παιδιά όσο και για γονείς ή εκπαιδευτικούς. Στο μουσείο ή έστω μέσω της περιήγησης στην ιστοσελίδα του, ανακαλύπτει κανείς τον εικαστικό καλλιτέχνη, πέρα από τον δημιουργό των δημοφιλών βιβλίων για μικρά παιδιά. Τα γνωστά μοτίβα του επανέρχονται σε μεγάλες επιφάνειες, γλυπτά και άλλες κατασκευές.
Το 2010 τιμήθηκε για το σύνολο του έργου του με το βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν.
